Biblioteka Pod Atlantami


Biblioteka pod Atlantami to ważna instytucja kulturalna w Wałbrzychu, pełniąca nie tylko rolę tradycyjną, ale również nowoczesną w kontekście społeczności lokalnej. Została stworzona jako biblioteka publiczna, służąca mieszkańcom zarówno miasta, jak i całego powiatu wałbrzyskiego.

Znajduje się w zabytkowej kamienicy "Pod Czterema Atlantami", usytuowanej w samym sercu wałbrzyskiego Rynku. Ten historyczny budynek dodaje wyjątkowego charakteru miejscu, łącząc w sobie piękno architektury z funkcjonalnością biblioteki.

Historia

Historia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Wałbrzychu rozpoczęła się w 1945 roku, kiedy to z inicjatywy miejscowego komitetu w mieście podjęto działania na rzecz jej utworzenia. Przez krótki czas aktywnie promowano akcję, aby mieszkańcy, którzy udawali się do Polski centralnej, przywozili ze sobą książki do nowo formowanej biblioteki. Mimo entuzjazmu, efekty tej akcji były skromne – przybyło jedynie 14 tytułów. W obliczu trudności zdecydowano się na inne rozwiązanie: każdy nowy czytelnik musiał przekazać bibliotece dwie książki oraz uiścić opłatę w wysokości 25 zł. Biblioteka rozpoczęła swoją działalność 1 grudnia 1945 roku, a na jej czele stanął Marian Jachimowicz, który przybył do Wałbrzycha z Schodnicy.

Jeszcze w tym samym miesiącu zapisano pierwszych 9 czytelników oraz zorganizowano uliczną zbiórkę funduszy, co przyczyniło się do znacznego wzrostu księgozbioru – z 107 pozycji do 668 na koniec grudnia tego samego roku. W dniach 17-18 lutego 1946 roku biblioteka zorganizowała Tydzień Książki, co skutkowało znacznym przyrostem zbiorów o 300 woluminów oraz 80 tysięcy złotych uzyskanych z darowizn. Na początku 1947 roku zasoby biblioteki powiększyły się do 2500 pozycji, co stanowiło wówczas największy księgozbiór w ówczesnym województwie wrocławskim, jak podaje Ryszard Zawadzki w swojej pracy pt. Rozwój działalności publicznych bibliotek powszechnych na Dolnym Śląsku.

Rok 1948 zapoczątkował dynamiczny rozwój biblioteki, obejmujący rozbudowę nabywanych zbiorów, w tym literatury obcojęzycznej, która wzbogacała się dzięki darom, na przykład Konsulat Brytyjski ofiarował 81 woluminów w języku angielskim, a Towarzystwo Przyjaźni Francusko-Polskiej dostarczyło ponad 200 woluminów w języku francuskim. W 1951 roku liczba filii biblioteki osiągnęła 7, a łączny księgozbiór wyniósł 29 211 książek, z których korzystało 3601 czytelników, dokonując 57200 wypożyczeń. Księgozbiór obejmował różnorodne pozycje z literatury beletrystycznej, historii literatury oraz filozofii.

Lata 1946–1956 były czasem, kiedy biblioteka podlegała Ministerstwu Oświaty, które zarządzało finansowaniem, skutkując przyznaniem 40 000 pozycji, choć większość z nich okazała się mało wartościowa. W tym okresie polityczne zawirowania wpłynęły na działalność biblioteki, prowadząc do zniszczenia lub konfiskaty wielu książek, co skutkowało utratą ponad 45 tysięcy woluminów. W 1970 roku biblioteka dysponowała już 10 filiami oraz 6 oddziałami dziecięcymi, a łączna liczba zbiorów osiągnęła 180 000 książek. Liczba zarejestrowanych czytelników wyniosła ponad 23 000, co zaowocowało 483 000 wypożyczeniami. Przypadało to na 1,35 woluminu na mieszkańca, podczas gdy średnia wojewódzka wynosiła 1,6.

W 1973 roku nastąpiło połączenie Powiatowej Biblioteki Publicznej z Miejską, co w wyniku reformy administracyjnej w 1975 roku utworzyło Wojewódzką Bibliotekę Publiczną. Kolejne lata, szczególnie 1980–1990, to czas dalszego rozwoju – w 1983 roku utworzono specjalistyczne filie dla osób niedowidzących i niewidomych oraz filię dla dzieci na Podzamczu.

W 1993 roku miasto przydzieliło bibliotece nowy gmach w pobliżu wałbrzyskiego rynku, doskonale przystosowany do pełnienia funkcji bibliotecznych. Wzrost księgozbioru z 322 582 pozycji w 1980 roku do 514 464 w 1991 roku był znaczący. W tym samym czasie filie, takie jak nr 15 na Podgórzu oraz Oddział Zbiorów Specjalnych w Starym Zdroju, poszerzały swoje zbiory, osiągając łącznie 19 505 pozycji książek mówionych oraz 6154 płyt i kaset. Niestety, wiele bibliotek zakładowych, które były finansowane przez stowarzyszenia, zostało zlikwidowanych, w tym zasobna biblioteka przy Górniczym Domu Kultury kopalni „Wałbrzych”, która posiadała 70 000 woluminów. Niezwykle ważne było uratowanie biblioteki GDK kopalni „Victoria”, która została przejęta przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną.

Stan obecny

Biblioteka Pod Atlantami posiada imponujący zbiór obejmujący blisko 300 tysięcy woluminów. W jej ofercie znajduje się szeroki asortyment prasy, w tym około 130 tytułów codziennych oraz czasopism. Zbiory specjalne są jedną z jej największych sił, a w ich skład wchodzi znaczna ilość dokumentów audiowizualnych, w tym audiobooki, a także materiały regionalne.

W celu ułatwienia dostępu do zbiorów, biblioteka wdrożyła nowoczesne technologie w obszarze obsługi czytelników i wypożyczeń, a także tworzy oraz udostępnia bazy danych, które dotyczą jej zasobów. Działalność wystawiennicza odbywa się głównie w Galerii pod Atlantami oraz w Pokoju Pamięci Poety Mariana Jachimowicza, który pełni rolę izby muzealnej poświęconej wałbrzyskiemu poecie i pierwszemu kierownikowi biblioteki w okresie powojennym.

Biblioteka została uhonorowana licznymi nagrodami, w tym prestiżową nagrodą „Ikar”, Dolnośląskim Kluczem Sukcesu oraz wyróżnieniami „Zasłużony dla miasta Wałbrzycha” i „Zasłużony dla Powiatu Wałbrzyskiego”. Dodatkowo otrzymała srebrny medal „Zasłużony kulturze Gloria Artis” w 2015 roku oraz tytuł „Mistrz Promocji Czytelnictwa” w tym samym roku.

Oddziały

Biblioteka posiada szereg oddziałów rozmieszczonych w różnych częściach Wałbrzycha, co sprawia, że dostęp do jej zasobów jest znacznie ułatwiony dla mieszkańców. Oto szczegóły dotyczące lokalizacji:

  • Nowe Miasto – Filia nr 1 z oddziałem dziecięcym, ul. Piłsudskiego 151-153,
  • Stary Zdrój – Filia nr 3 z oddziałem dziecięcym, ul. Armii Krajowej 45,
  • Sobięcin – Filia nr 5 z oddziałem dziecięcym, ul. 1 Maja 149,
  • Biały Kamień – Filia nr 6 z oddziałem dziecięcym, ul. Andersa 137,
  • Piaskowa Góra – Filia nr 7 z oddziałem dziecięcym, ul. Broniewskiego 65a,
  • Podzamcze – Multimedialna Filia Biblioteczna, ul. Kasztelańska 7.

Wszystkie oddziały są zaprojektowane z myślą o różnych grupach wiekowych, w tym również o dzieciach, co zachęca do korzystania z bogatej oferty bibliotecznej. Główna siedziba Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej „Biblioteka pod Atlantami” ma adres Rynek 9, co stanowi centralny punkt, do którego można łatwo dotrzeć.

Przypisy

  1. Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 14.08.2020 r.]

Oceń: Biblioteka Pod Atlantami

Średnia ocena:4.5 Liczba ocen:17