Lisie Wzgórze, znane w języku niemieckim jako Fuchsberg, to niewielkie, ale rozległe wzniesienie znajdujące się w południowo-zachodniej części Polski, w obrębie Sudetów Środkowych. Jego wysokość wynosi 476 metrów nad poziomem morza i jest częścią pasma Gór Wałbrzyskich, umiejscowionego w centralnej części Kotliny Wałbrzyskiej.
Interesującą ciekawostką jest historia związana z tym miejscem, według której na zboczu Lisiego Wzgórza miała znajdować się lisia nora. To właśnie w tej okolicy odkryto złoża węgla kamiennego, co miało istotny wpływ na rozwój przemysłowy regionu Wałbrzycha.
Położenie i Opis
„Lisie Wzgórze to wzniesienie usytuowane w sercu Kotliny Wałbrzyskiej, tworzące naturalną granicę pomiędzy wałbrzyskim śródmieściem a Białym Kamieniem. Region ten ma bogatą historię włókienniczą związaną z eksploatacją węgla.
Pierwsze informacje na temat wydobycia surowca w rejonie Lisiego Wzgórza sięgają wczesnych lat 60. XVI wieku. W 1742 roku wzmiankowano o trzech już istniejących szybach o głębokości około 18 metrów, w których pracowało 9 osób. Z kolei w latach 60. tego stulecia odnotowano istnienie czterech szybków – dwóch przeznaczonych do wydobycia urobku oraz dwóch, które pełniły funkcję wentylacyjną, zatrudniając w sumie około 30 pracowników.
W 1791 roku, tuż u podnóża wzgórza, w kierunku Starego Zdroju, rozpoczęto wiercenie sztolni. Był to rezultat namowy ówczesnych władz górniczych z Wrocławia, a zwłaszcza dyrektora Fryderyka Wilhelma von Redena. Wprowadzono wówczas nowoczesne osiągnięcia górnictwa angielskiego, wykorzystując sztolnie nie tylko do odwadniania, ale także jako system transportu wodnego węgla z kopalni.
Zachodni zbocza wzgórza odznaczają się porośniętymi nieużytkami, natomiast w latach 1904-1910 na północnych zboczach, wzdłuż drogi znanej przed wojną jako Fuchsberg (dzisiaj ul. Mikołaja Reja), wybudowano pierwsze zabudowania Osiedla Wanda, znane pierwotnie pod niemiecką nazwą Fuchsberg. Po połowie lat 80. i przez lata 90. osiedle to zostało rozszerzone o domy jednorodzinne oraz zabudowę bliźniaczą i szeregową. W tym miejscu wytyczono takie ulice jak: Smocza, Szewska i Krak.
W południowo-wschodniej części wzgórza można znaleźć hałdę oraz osadnik mułu węglowego, które są świadectwem bogatej historii górnictwa w tym regionie.
Przypisy
- Jaskinia Wierzchowska Górna - Jura Krakowsko-Częstochowska [online], pl/wp-content/uploads/2017/07/Renowacja-zabytkowej-XVIII-wiecznej-LISIEJ-SZTOLNI-w-Walbrzychu.pdf [dostęp 24.04.2024 r.]
- Wałbrzych: Lisia Sztolnia - tajemnice przeszłości i szansa na przyszłość - Walbrzych.dlawas.info - portal informacyjno - rozrywkowy [online], DlaWas.info [dostęp 26.02.2022 r.]
- Legenda o początkach pierwszej wałbrzyskiej kopalni [online], Gazeta Wrocławska [dostęp 26.02.2022 r.]
- ul. Reja Mikołaja, Wałbrzych - polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 26.02.2022 r.]
- Osiedle Wanda (stare) - Wałbrzych [online], wikimapia.org [dostęp 26.02.2022 r.]
- Osiedle Wanda, Wałbrzych - polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 26.02.2022 r.]
- Osadnik mułu węglowego (ul. Wysockiego), ul. Wysockiego Piotra, Wałbrzych - polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 26.02.2022 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Góry i wzgórza":
Niedźwiadki (Góry Wałbrzyskie) | Zamkowa Góra (Góry Wałbrzyskie) | Czarnota | Ptasia Kopa | Zwierzyniec (góra) | Brzezinka (góra) | Góra Parkowa (Góry Wałbrzyskie) | Barbarka (szczyt) | Czarnuszka (góra) | Lisi KamieńOceń: Lisie Wzgórze