Góra Parkowa (Góry Wałbrzyskie)


Góra Parkowa, znana również jako Wzgórze Gedymina, to malowniczy szczyt, który wznosi się na 532 metrów nad poziomem morza. (niem. Spittel-Berg, Spittelberg, Wilhelmshöh, Wilhelmshöhe) Jest częścią Wzniesień Ptasiej Kopy–Stróżka, które znajdują się w obrębie Gór Wałbrzyskich.

Ta urokliwa góra mieści się między Wałbrzychem a Szczawnem-Zdrojem, na obszarze Szczawna oraz w granicach Parku Zdrojowego. Dzięki swojej wysokości oraz lokalizacji, Góra Parkowa oferuje wspaniałe widoki na okoliczne krajobrazy, czyniąc ją popularnym celem wśród turystów i miłośników przyrody.

W przeszłości, szczyt ten nosił różne nazwy, w tym Wzgórze Tkaczy oraz Wzgórze Szpitalne, co związane było z jego przynależnością do szpitala kawalerów maltańskich zlokalizowanego w Świebodzicach.

Opis

Góra Parkowa to interesujący punkt na mapie Gór Wałbrzyskich, usytuowany w zachodniej części wzniesień, w obrębie Ptasiej Kopy-Stróżka. Jest to fragment pasma wzgórz, które w sposób naturalny ogranicza Pogórze Wałbrzyskie, oddzielając je od Kotliny Wałbrzyskiej.

Geologicznie Góra Parkowa składa się głównie ze zlepieńców oraz szarogłazów kulmowych wizenu. Ciekawym zjawiskiem jest dolina przełomowa utworzona przez rzekę Pełcznicę, która z jednego boku góry wniknęła ze swoją wyjątkową malowniczością. Dolina ta charakteryzuje się imponującymi wymiarami, osiągając głębokość do 100 m oraz szerokość 250 m, co czyni ją naturalnym połączeniem pomiędzy Kotliną Wałbrzyską a Pogórzem Wałbrzyskim.

Warto odwiedzić to miejsce, aby podziwiać jego nieprzeciętną urodę oraz bogactwo geologiczne, które wpływa na unikalny krajobraz regionu.

Historia i zagospodarowanie

W roku 1823 w uzdrowisku Szczawno-Zdrój, lekarz dr August Zemplin zainicjował budowę drewnianego pawilonu na szczycie Góra Parkowa. Zaledwie piętnaście lat później, w 1838 roku, do istniejącej konstrukcji dodano budynek wyposażony w system camera obscura, co znacznie zwiększyło funkcjonalność tego miejsca. W 1841 roku powstał również belweder z podcieniami, który był wzorowany na wieży Tangermünde znajdującej się w Stendal. Obiekt stał się centrum rekreacyjnym, oferującym restaurację, muzeum oraz wieżę widokową. W jego pobliżu wybudowano dodatkowe atrakcje, takie jak skocznia narciarska i strzelnica.

Zabudowy przetrwały do końca XX wieku, a ekspertyzy wskazywały na wysoki poziom wyeksploatowania obiektu, wynoszący od 90% do 95%. Niestety, wieża uległa zniszczeniu pod koniec XX wieku.

Nowa wieża widokowa

We wrześniu 2020 roku, miasto Szczawno-Zdrój pozyskało dofinansowanie z rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych na realizację projektu budowy nowej wieży widokowej na Wzgórzu Gedymina, w miejscu dawnej konstrukcji. Plan obejmował również zagospodarowanie zbiorników wodnych do celów rekreacyjnych, rewaloryzację terenów zielonych, oznakowanie miejsc historycznych, a także budowę obiektu przystosowanego dla rowerzystów i rolkarzy oraz odbudowę spalonego amfiteatru w Parku Zdrojowym.

14 lipca 2021 roku ogłoszono przetarg na budowę wieży. Otwarcie ofert miało miejsce 29 lipca, a przetarg wygrała firma Tatry z Myślenic, która wcześniej realizowała podobne projekty. Koszt budowy wyniósł 2 150 000 zł, a sama realizacja trwała 9 miesięcy. Uroczyste otwarcie nowej wieży miało miejsce 9 sierpnia 2022 roku.

Nowa wieża widokowa osiąga wysokość 33 metrów, z platformą widokową na poziomie 27 metrów oraz pierwszym tarasem, umiejscowionym na wysokości 17 metrów. Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom architektonicznym, obiekt jest dostępny dla osób z niepełnosprawnościami – zamiast schodów, na szczyt prowadzi pochylnia o długości 300 metrów. Dodatkowo, na barierkach zamontowano panoramiczne widoki wypalone laserowo w nierdzewnej blasze.

Wieża waży około 100 ton, z czego 45 ton stanowi stal użyta do jej budowy. Możliwe jednoczesne przebywanie na wieży ograniczone jest do maksymalnie 80 osób, a wstęp na nią jest bezpłatny.

Ze szczytu wieży rozpościera się zachwycający widok sięgający Wrocławia z jego ikonicznym Sky Tower, a także Karkonoszy, Rudaw Janowickich, Gór i Pogórza Kaczawskiego. W północnej części horyzontu dostrzec można Ślężę oraz Radunię, a od strony południowo-wschodniej Góry Sowie wraz z masywem Wielkiej i Małej Sowy, a w oddali również masyw Kalenicy oraz Góry Suche.

Szlaki turystyczne

W czasie wędrówek po Górach Wałbrzyskich warto zwrócić szczególną uwagę na szlaki turystyczne, które prowadzą przez malownicze tereny. Oto kilka z dostępnych szlaków:

Każdy z tych szlaków oferuje unikalne widoki oraz możliwość obcowania z naturą, co czyni je doskonałym wyborem dla miłośników turystyki pieszej.

Przypisy

  1. a b Mapa szlaków turystycznych w górach.. [dostęp 19.10.2023 r.]
  2. Szczawno-Zdrój. Wieża widokowa na Wzgórzu Gedymina i odbudowa spalonego amfiteatru. Ponad 4 mln dla uzdrowiska z Funduszu Inwestycji Lokalnych [online], Dziennik Wałbrzych, 08.12.2020 r. [dostęp 09.07.2022 r.]
  3. Szczawno-Zdrój Wzgórze Gedymina: wieża już w budowie! (FOTO) – Walbrzych.dlawas.info [online], DlaWas.info [dostęp 09.07.2022 r.]
  4. Szczawno-Zdrój: nowa wieża na Wzgórzu Gedymina otwarta! (FOTO) – Walbrzych.dlawas.info [online], DlaWas.info [dostęp 09.07.2022 r.]
  5. Widok jest piękny... wieża na Wzgórzu Gedymina już czynna [online], walbrzych24.com [dostęp 09.07.2022 r.]
  6. Wzgórze Gedymina / Parkowa Góra (534 m n.p.m.), Szczawno-Zdrój – polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 09.07.2022 r.]
  7. Szczawno-Zdrój [online], www.szczawno.hb.pl [dostęp 09.07.2022 r.]
  8. Wzgórze Giedymina. [w:] Ba szlaku [online]. [dostęp 14.05.2017 r.]
  9. Park Zdrojowy im. H. Wieniawskiego Szczawno-Zdrój. [w:] Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła” [online]. [dostęp 14.05.2017 r.]
  10. Beata Kołowrocka: Belweder na Wzgórzu Gedymina. [w:] Wiadomości Wałbrzych [online]. 21.02.2012 r. [dostęp 14.05.2017 r.]
  11. Przegląd Geograficzny, PWN, 1985 r.
  12. 404 – Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego [online], geogr.uni.wroc.pl [dostęp 31.01.2023 r.]

Oceń: Góra Parkowa (Góry Wałbrzyskie)

Średnia ocena:4.69 Liczba ocen:9