Piotr Sommer to wybitna postać współczesnej literatury polskiej, urodzony 13 kwietnia 1948 roku w Wałbrzychu. Jako poeta, eseista oraz tłumacz, Sommer ma znaczący wkład w rozwój polskiej poezji, szczególnie w zakresie współczesnej poezji anglosaskiej.
Od 1994 roku pełnił funkcję redaktora naczelnego miesięcznika „Literatura na Świecie”, gdzie nieprzerwanie działał aż do kwietnia 2022 roku. Jego praca w tym czasopiśmie była kluczowa dla promowania oraz analizy literatury międzynarodowej w Polsce.
Życiorys
Piotr Sommer, znany polski poeta i tłumacz, swoją edukację średnią zakończył w Otwocku, gdzie później przez jakiś czas pracował jako nauczyciel.
Studia rozpoczął na kierunku anglistyka w Warszawie, co otworzyło mu drzwi do twórczej kariery. Jego umiejętności językowe zaowocowały tłumaczeniem dzieł wielu znaczących autorów, w tym takich jak: John Ashbery, John Berryman, John Cage, Ciaran Carson, D.J. Enright, Ian Hamilton, Seamus Heaney, Kenneth Koch, Michael Longley, Robert Lowell, Derek Mahon, Frank O’Hara, Charles Reznikoff, James Schuyler oraz Hugo Williams, co podkreśla jego wszechstronność w tłumaczeniach nie tylko z języka angielskiego, ale także z innych języków.
W trakcie swojej kariery poeta zdobył liczne nagrody literackie, a wśród nich wyróżnienia takie jak: Nagroda Literacka im. Barbary Sadowskiej (1988), Nagroda Fundacji im. Kościelskich (1988) oraz Wrocławska Nagroda Poetycka „Silesius” (2010), przyznana mu za całokształt jego twórczości. Dodatkowo, Sommer dwukrotnie był nominowany do Nagrody Literackiej „Nike”, uzyskując nominację w 2006 roku za tom „Po stykach” oraz w 2010 roku, gdy był finalistą za „Dni i Noce”. W 2020 roku otrzymał Nagrodę Literacką Gdynia za przekład zbioru wierszy Charlesa Reznikoffa zatytułowanego „Co robisz na naszej ulicy”, a w 2022 roku Nagrodę Literacką m.st. Warszawy w kategorii „warszawski twórca”. W 2023 roku jego dorobek wzbogacił się o Wrocławską Nagrodę Poetycką „Silesius” za tom „Lata praktyki”.
Dotychczas Piotr Sommer opublikował kilkanaście tomów poezji oraz prac krytycznoliterackich, a także zredagował wiele ważnych antologii, w tym takich, które przedstawiają współczesną poezję amerykańską, angielską i irlandzką. Pisze również wiersze dla dzieci, co świadczy o jego wielowymiarowym podejściu do literatury. Jest aktywnym członkiem PEN Clubu oraz był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich do sierpnia 2020 roku. Obecnie mieszka pod Warszawą.
W kwietniu 2022 roku zrezygnował z funkcji redaktora naczelnego „Literatury na Świecie”, kończąc tym samym ważny rozdział w swoim życiu zawodowym.
Twórczość
Poezja
Piotr Sommer jest autorem wielu dzieł w dziedzinie poezji, które ukazują jego bogaty warsztat literacki oraz wyjątkową wrażliwość artystyczną. Oto lista niektórych z jego znanych tomików:
- w krześle (1977),
- pamiątki po nas (1980),
- przed snem (1981, wydanie rozszerzone 2008),
- kolejny świat (1983),
- czynnik liryczny (1986),
- czynnik liryczny i inne wiersze (1988),
- nowe stosunki wyrazów. wiersze z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych (1997),
- erraty wybrane. kwiat dzieł użytkowych (1997),
- piosenka pasterska (1999),
- rano na ziemi. wiersze z lat 1968–1998 (2009),
- dni i noce (2009),
- wiersze ze słów (2009, wydanie zmienione 2012),
- lata praktyki (2022).
Proza
Oprócz poezji, Sommer próbuje również swoich sił w prozie. Jego książka, środki do pielęgnacji chmur, zaplanowana na 2024 rok, może dostarczyć nowych wrażeń czytelnikom.
Rozmowy i szkice
Twórczość Sommera obejmuje także rozmowy z innymi artystami. Poniżej przedstawiamy niektóre z jego interesujących publikacji w tej dziedzinie:
- zapisy rozmów. wywiady z poetami brytyjskimi (1985, 2010),
- smak detalu i inne ogólniki (1995),
- po stykach (2005),
- ucieczka w bok. pytania i odpowiedzi (2010),
- ucieczka w bok (wydanie poszerzone, 2016).
Przekłady
Sommer ma także na swoim koncie szereg przekładów, które przyczyniły się do popularyzacji zagranicznej poezji w Polsce. Oto niektóre z nich:
- brian patten, słoń i kwiat. prawie bajki (1982, 2009),
- antologia nowej poezji brytyjskiej (1983),
- robert lowell, poezje (1986, razem ze stanisławem barańczakiem, michałem sprusińskim i bolesławem taborskim),
- frank o’hara, twoja pojedynczość (1987),
- charles reznikoff, graffiti (1991),
- john ashbery, no i wiesz (1993, razem z andrzejem sosnowskim i bohdanem zadurą),
- allen ginsberg, znajomi z tego świata (1993),
- sześciu poetów północnoirlandzkich (1993),
- artykuły pochodzenia zagranicznego (1996),
- ciaran carson, tak, tak (1998),
- seamus heaney, kolejowe dzieci (1998, wydanie uzupełnione 2010),
- michael longley, lodziarz z lisburn road (1998),
- derek mahon, wszystko będzie dobrze (1998),
- d.j. enright, raj w obrazkach (2003, wydanie poprawione 2008),
- o krok od nich. przekłady z poetów amerykańskich (2006),
- michael longley, od kwietnia do kwietnia (2011),
- brian patten, skaczący myszka (2011),
- brian patten, teraz będziemy spać, leżeć bez ruchu lub ubierzemy się na powrót (2011, wraz z tadeuszem sławkiem, jerzym jarniewiczem i andrzejem szubą),
- kenneth koch, tysiąc sztuk awangardowych (2019),
- charles reznikoff, co robisz na naszej ulicy (2019),
- charles reznikoff, muzykanta (2024, wspólnie z marcinem szusterem).
Przypisy
- RafałR. Zieliński RafałR., Znamy laureatów literackich nagród Angelus i Silesius [online], wroclaw.wyborcza.pl, 14.10.2023 r. [dostęp 14.10.2023 r.]
- AgnieszkaA. Budnik AgnieszkaA., Genialna epoka [online], kulturaupodstaw.pl, 03.06.2022 r. [dostęp 23.05.2024 r.]
- Znamy laureatów 15. Nagrody Literackiej m.st. Warszawy! - Redakcja NNCT | Nowy Napis [online], nowynapis.eu, 23.06.2022 r. [dostęp 24.06.2022 r.]
- Znamy laureatów 15. edycji Nagrody Literackiej Gdynia, nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 29.08.2020 r.] [zarchiwizowane 20.04.2022 r.]
- JanuszJ. Anderman JanuszJ. i inni, Rezygnujemy z członkostwa w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich, „Zeszyty Literackie”, 14.08.2020 r. [dostęp 21.08.2020 r.] [zarchiwizowane 29.11.2022 r.]
- Nagroda Nike 2010, nike.org.pl [dostęp 19.07.2015 r.] [zarchiwizowane 02.03.2014 r.]
- Nagroda Nike 2006, nike.org.pl [dostęp 19.07.2015 r.] [zarchiwizowane 13.10.2009 r.]
- Marcin Sendecki W tym numerze nie pisze się..., w: Książki. Magazyn do czytania, nr (54)/czerwiec 2022, s. 9
- Sommer Piotr - Lata praktyki [online], Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury [dostęp 02.06.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Ireneusz Jeż | Wolfgang Menzel | Romuald Frey | Szad | Piotr Dąbrowski (aktor) | Tomasz Wojnar | Joanna Bator | Krzysztof Heksel | Anna Wieczur-Bluszcz | Krzesimir Dębski | Andrzej Jakimiec | Leszek Lichota | Damian Ul | Adam Abel | Nullo | Krystyna Giżowska | Katarzyna Sowińska | Agnieszka Szpila | Mirosław Kocur | Ewa CiepielewskaOceń: Piotr Sommer