Janusz Pałubicki

---

Życiorys

Janusz Pałubicki to postać o bogatej historii, będący synem Jana Pałubickiego, oficera Wojska Polskiego i Armii Krajowej, oraz Barbary z domu Schulz. Po ukończeniu Technikum Poligraficzno-Księgarskiego w Poznaniu w 1968 roku, zdobył w 1973 roku wykształcenie na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie w latach 1972–1982 pełnił funkcję kierownika biblioteki.

W swoim życiu zawodowym był związany z wieloma organizacjami, m.in. z Związkiem Młodzieży Socjalistycznej w latach 1964–1968, a także Zrzeszeniem Studentów Polskich od 1968 do 1973 roku. Dodatkowo, działał w Socjalistycznym Związku Studentów Polskich, Związku Nauczycielstwa Polskiego (1973–1980) oraz Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym (1965–1985).

W kluczowym momencie historii Polski, w 1980 roku, Janusz wstąpił do „Solidarności”. Niestety, po wprowadzeniu stanu wojennego, został internowany od 13 grudnia 1981 roku i osadzony w Zakładzie Karnym w Gębarzewie. Po zwolnieniu w marcu 1982 roku, objął przewodnictwo w zarządzie podziemnego regionu „Solidarności”, a także był członkiem Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej. W grudniu 1982 roku ponownie został aresztowany za swoje działania na rzecz wolności.

W wyniku swojego zaangażowania, Janusz został skazany na 4 lata pozbawienia wolności. W latach 1983–1984 prowadził strajk głodowy trwający ponad sto dni, co doprowadziło do jego warunkowego wcześniejszego zwolnienia w czerwcu 1984 roku, z uwagi na zły stan zdrowia. Od 1984 do 1989 roku był kilkukrotnie aresztowany i brutalnie traktowany z powodu działalności politycznej. Mimo to nie zaprzestał swoich działań związkowych i brał udział w obradach Okrągłego Stołu.

Po 1989 roku, Janusz wrócił na Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, a także wstąpił w szeregi krajowych władz NSZZ „Solidarność”. W latach 1990–1997 był przewodniczącym zarządu regionu, a także piastował ważne funkcje w Komisji Krajowej oraz jako skarbnik związku. W 1996 roku był inicjatorem powołania Fundacji Wielkopolskie Archiwum „Solidarności”.

W czasie swojej kariery politycznej sprawował mandat posła na Sejm III kadencji od 1997 do 2001 roku z ramienia Akcji Wyborczej Solidarność, przyłączając się do Ruchu Społecznego AWS. W latach 1997–2001 był ministrem bez teki w rządzie Jerzego Buzka, a także pełnił obowiązki ministra spraw wewnętrznych i administracji przez krótki czas w 1999 roku. Po nieuzyskaniu mandatu w 2001 roku, Janusz przeszedł na rentę i wycofał się z aktywności politycznej.

Po zakończeniu kariery politycznej, jego pasją stała się historia, co zaowocowało licznymi publikacjami naukowymi oraz zestawieniami źródłowymi z zakresu historii sztuki. Wśród jego znaczących prac można wymienić „Malarze gdańscy” (tom 1 i 2, 2009) oraz „Artyści i rzemieślnicy artystyczni Gdańska, Prus Królewskich oraz Warmii epoki nowożytnej” (2019). Był również pracownikiem Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Znakiem rozpoznawczym Janusza Pałubickiego był czarny sweter, który nosił zarówno w codziennych sytuacjach, jak i podczas oficjalnych wydarzeń, w tym podczas zaprzysiężenia rządu Jerzego Buzka. Jak sam twierdził, garnitur zakładał jedynie na pierwszą komunię, a marynarkę nosił tylko wtedy, gdy musiał się „maskować”.

Odznaczenia i wyróżnienia

W 1990 roku, na mocy zarządzenia prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, Janusz Pałubicki został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. To odznaczenie uznano za istotny krok w docenieniu jego zaangażowania w życie publiczne i społeczne. W 2011 roku, prezydent Bronisław Komorowski, uznając jego wybitne zasługi dla przemian demokratycznych w Polsce, przyznał mu Krzyż Komandorski tegoż orderu, co odzwierciedlało znaczenie jego działań w kształtowaniu nowego oblicza kraju.

W 2015 roku Janusz Pałubicki otrzymał Krzyż Wolności i Solidarności, co było szczególnym wyróżnieniem w kontekście jego wkładu w walkę o wolność i prawdę. Kolejnym znaczącym momentem było nadanie mu w 2018 roku Medalu Stulecia Odzyskanej Niepodległości, który honoruje osiągnięcia związane z odtworzeniem niezależnego państwa polskiego. Dodatkowo, wyróżniono go także Złotym Medalem Reipublicae Memoriae Meritum za jego zasługi dla pamięci narodowej.

W 2005 roku Janusz Pałubicki otrzymał nagrodę Giganta, a w 2010 roku został laureatem nagrody honorowej „Świadek Historii”, przyznawanej przez Instytut Pamięci Narodowej. Te wyróżnienia potwierdzają jego niezwykle cenną rolę jako świadka i uczestnika kluczowych wydarzeń w historii Polski.

---

Oceń: Janusz Pałubicki

---