Zagłębie Wałbrzych to znany polski klub piłkarski, którego siedziba znajduje się w malowniczym Wałbrzychu. Klub ten ma bogate tradycje sportowe, a jego historia sięga głęboko w przeszłość.
W latach 1968/1969 do 1973/1974 Zagłębie występowało w ekstraklasie, co trwało przez pełne sześć sezonów. Ten znaczący okres w rozwoju klubu był pełen emocjonujących meczów i nie zapomnianych chwil dla jego fanów.
Dodatkowo, zespół brał udział w Pucharze UEFA w sezonie 1971/1972, co stanowiło ważny krok w historii klubu i wskazuje na jego ambicje w rywalizacji międzynarodowej.
Historia
Historia klubu piłkarskiego Zagłębie Wałbrzych sięga 1945 roku, kiedy to powstał na Białym Kamieniu, bezpośrednio przy kopalni węgla kamiennego „Julia”. W początkowym okresie jego działalności nosił nazwę KS Julia Biały Kamień. W wyniku powojennej reformy stalinowskiej, która dotknęła sport w Polsce, klub został przemianowany na KS Górnik Biały Kamień. W latach 50-tych Biały Kamień został przyłączony do Wałbrzycha, co wymusiło na klubie kolejną zmianę nazwy – zniknął „Biały Kamień”, a w jej miejsce pojawił się „Wałbrzych”. Wkrótce do tytułu dodano słowo „Thorez”, związane z nazewnictwem kopalni KWK „Thorez”.
Bardzo istotne było także to, że do miasta przybyło liczne grono imigrantów z Francji i Belgii, którzy przyjechali pracować w miejscowych kopalniach. Byli to ludzie o jasno określonych poglądach politycznych, w związku z czym, klub oraz kopalnia „Julia” zaczęły nosić imię Maurice’a Thoreza, ówczesnego przywódcy komunistycznego we Francji. Tak więc klub przyjął nazwę KS Górnik Thorez Wałbrzych. Z czasem, mając na uwadze rosnący wpływ kibiców, którzy domagali się zmiany, w 1968 roku nazwa otrzymała nowy kształt – GKS Zagłębie Wałbrzych.
Rok 1968 był szczególne ważny dla klubu, gdyż po raz pierwszy (i jak się później okazało, jedyny) awansowali do ekstraklasy, zajmując na koniec sezonu 10. miejsce na 14 drużyn. Dla Dolnego Śląska Zagłębie było drugim klubem, który zadebiutował w ekstraklasie, tuż po Śląsku Wrocław. Po spadku Śląska, przez kilka lat Zagłębie stało się jedynym przedstawicielem regionu w najwyższej klasie rozgrywkowej.
W kolejnym sezonie klub spadł o jedną pozycję, jednak sezon 1970/71 okazał się być najwspanialszy w historii Zagłębia. Zespół uplasował się na trzecim miejscu w lidze, ustępując jedynie wielkim markom jak Górnik Zabrze oraz Legia Warszawa. Jako nagrodę otrzymali możliwość uczestnictwa w pierwszej edycji Pucharu UEFA. W pierwszej rundzie, wałbrzyszanie odnieśli zwycięstwo nad czeskim TJ Sklo Union Teplice z wynikami 1:0 oraz 3:2. W drugiej rundzie, niestety, musieli uznać wyższość rumuńskiego UT Arad, chociaż walczyli dzielnie, uzyskując wynik 1:1 w Wałbrzychu i 1:2 po dogrywce w Aradzie. To była jedyna przygoda Zagłębia z europejskimi pucharami.
Wśród najważniejszych zawodników klubu można wymienić bramkarza Mariana Szeję, który miał swój udział w piłkarskim turnieju olimpijskim w Monachium oraz grał później w francuskim AJ Auxerre. Kolejne lata to stopniowy spadek klubu w ligowej hierarchii – już w 1972 roku Zagłębie zajęło 8. miejsce, potem 11. w kolejnym sezonie, a w 1973/1974 roku doświadczyło bezpowrotnego spadku z ligi, zajmując ostatnią, 16. pozycję. Po tamtym czasie, klub regularnie uczestniczył w rozgrywkach drugiej ligi. Niestety, w latach 90., z powodu trudnej sytuacji finansowej zarówno Zagłębia, jak i Górnika, obie drużyny musiały połączyć siły, co zaowocowało powstaniem nowego Klubu KP Wałbrzych, później znanego jako KP Górnik/Zagłębie Wałbrzych. Mecze tej drużyny odbywały się na stadionie Zagłębia, znanym jako Stadion 1000-lecia, zlokalizowanym na Białym Kamieniu.
6 kwietnia 2006 roku, zatwierdzono funkcjonowanie Stowarzyszenia GKS Zagłębie Wałbrzych, co pozwoliło na reaktywację sekcji piłkarskiej. Od sezonu 2006/2007, drużyna wystartowała w lidze juniorów OZPN Wałbrzych, a trenerem został dawny zawodnik klubu, Eugeniusz Piechocki. Budowa drużyny seniorów opiera się głównie na wychowankach klubu. Nowo utworzony zespół, który powstał w roku 2007, rozpoczął swoje występy od klasy „B”.
W sezonie 2009/10, Zagłębie Wałbrzych wywalczyło awans do klasy „A”, zajmując pierwsze miejsce w rozgrywkach. Juniorzy natomiast spadli do klasy terenowej, kończąc zmagania na ostatnim miejscu – 16.
Nazwy
- 12 grudnia 1946 – KS Julia Biały Kamień,
- KS Górnik Thorez,
- 22 lutego 1968 – GKS Zagłębie Wałbrzych,
- 1992 – KP Wałbrzych, następnie Górnik/Zagłębie Wałbrzych (fuzja z Górnikiem Wałbrzych),
- 2006 – GKS Zagłębie Wałbrzych (reaktywacja sekcji piłkarskiej).
Osiągnięcia
W historii klubu Zagłębie Wałbrzych można znaleźć liczne osiągnięcia, które świadczą o jego wartości na polskim rynku piłkarskim.
- 3. miejsce w I lidze – 1970/1971,
- Ćwierćfinał Pucharu Polski (2 razy) – 1962/63, 1992/93,
- II runda Pucharu UEFA (1/16 finału) – 1971/72.
Zawodnicy
W kontekście historii piłki nożnej, terenem zainteresowania jest kategoria dotycząca piłkarzy związanych z Zagłębiem Wałbrzych. W tej grupie wyróżniają się znaczące postacie, które miały wpływ na rozwój klubu oraz reprezentację Polski.
Do najbardziej znanych zawodników występujących w barwach Zagłębia można zaliczyć:
Ci piłkarze nie tylko przyczynili się do sukcesów klubu, ale również reprezentowali Polskę na arenie międzynarodowej.
Występy sezon po sezonie
W poniższym zestawieniu przedstawione są występy Zagłębia Wałbrzych w poszczególnych sezonach. Dane te obejmują zarówno osiągnięcia w rozgrywkach ligowych, jak i w Pucharze Polski.
| Sezon | Rozgrywki ligowe | Puchar Polski (rozgrywki centralne) | Uwagi | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Liga | Miejsce | |||||
| 1962/1963 | brak danych | 1/4 finału | _ | |||
| 1963/1964 | III | Liga okręgowa | _ | – | Awans po barażach. | |
| 1964/1965 | II | II liga | 6/16 | II runda | Pierwsze drugoligowe derby Wałbrzycha: Zagłębie (ówczesny Górnik Thorez) kontra Górnik. | |
| 1965/1966 | II liga | 4/16 | II runda | _ | ||
| 1966/1967 | II liga | 8/16 | 1/16 finału | |||
| 1967/1968 | II liga | 1/16 | 1/16 finału | |||
| 1968/1969 | I | I liga | 10/14 | 1/8 finału | Najwyżej notowany klub z Dolnego Śląska (Śląsk Wrocław zajął 13. miejsce). | |
| 1969/1970 | I liga | 11/14 | 1/16 finału | _ | Jedyny dolnośląski klub w I lidze. | |
| 1970/1971 | I liga | 3/14 | 1/8 finału | |||
| 1971/1972 | I liga | 8/14 | 1/8 finału | 3. miejsce w grupie Pucharu Intertoto. | ||
| 1/16 finału Pucharu UEFA | ||||||
| 1972/1973 | I liga | 11/14 | 1/8 finału | _ | ||
| 1973/1974 | I liga | 16/16 | 1/16 finału | _ | ||
| 1974/1975 | II | II liga (gr. północna) | 4/16 | – | ||
| 1975/1976 | II liga (gr. północna) | 6/16 | 1/8 finału | |||
| 1976/1977 | II liga (gr. północna) | 2/16 | – | |||
| 1977/1978 | II liga (gr. północna) | 4/16 | 1/16 finału | |||
| 1978/1979 | II liga (gr. zachodnia) | 4/16 | III runda | |||
| 1979/1980 | II liga (gr. zachodnia) | 2/16 | II runda | |||
| 1980/1981 | II liga (gr. zachodnia) | 5/16 | 1/8 finału | |||
| 1981/1982 | II liga (gr. zachodnia) | 5/16 | 1/8 finału | |||
| 1982/1983 | II liga (gr. zachodnia) | 6/16 | 1/16 finału | |||
| 1983/1984 | II liga (gr. zachodnia) | 5/16 | III runda | |||
| 1984/1985 | II liga (gr. zachodnia) | 12/16 | III runda | Puchar Polski Wałbrzyskiego OZPN (zespół rezerw) | ||
| 1985/1986 | II liga (gr. zachodnia) | 16/16 | II runda | _ | ||
| 1986/1987 | III | III liga (gr. V) | 1/14 | II runda | Puchar Polski Wałbrzyskiego OZPN | |
| 1987/1988 | II | II liga (gr. zachodnia) | 5/16 | II runda | _ | |
| 1988/1989 | II liga (gr. zachodnia) | 4/16 | III runda | |||
| 1989/1990 | II liga | 5/20 | II runda | |||
| 1990/1991 | II liga | 16/20 | 1/8 finału | |||
| 1991/1992 | II liga (gr. zachodnia) | 11/18 | 1/16 finału | Ostatnie derby ligowe Wałbrzycha: Zagłębie przeciwko Górnikowi. | ||
| 1992/1993 | II liga (gr. zachodnia) | 11/18 | 1/4 finału | Klub wystartował jako Zagłębie, a w przerwie zimowej połączył się z Górnikiem Wałbrzych w KP Wałbrzych. | ||
| _ | ||||||
| 2008/2009 | VIII | Klasa B (gr. Wałbrzych) | 4/8 | – | _ | |
| 2009/2010 | Klasa B (gr. Wałbrzych) | 1/10 | ||||
| 2010/2011 | VII | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 7/16 | |||
| 2011/2012 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 11/16 | ||||
| 2012/2013 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 16/16 | ||||
| 2013/2014 | VIII | Klasa B (gr. Wałbrzych) | 8/10 | |||
| 2014/2015 | Klasa B (gr. Wałbrzych) | 3/8 | ||||
| 2015/2016 | Klasa B (gr. Wałbrzych) | 5/6 | ||||
| 2016/2017 | Klasa B (gr. Świdnica I) | 7/14 | ||||
| 2017/2018 | Klasa B (gr. Świdnica I) | 1/14 | ||||
| 2018/2019 | VII | Klasa A (gr. Wałbrzych) | 10/16 | |||
| 2019/2020 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 14/16 | ||||
| 2020/2021 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 9/16 | ||||
| 2021/2022 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 14/16 | ||||
| 2022/2023 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 12/16 | ||||
| 2023/2024 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 10/16 | ||||
Europejskie puchary
W kontekście rozwoju piłki nożnej w Zagłębiu Wałbrzych, warto zwrócić uwagę na ich uczestnictwo w europejskich rozgrywkach. Klub ten ma za sobą wiele znaczących występów, zarówno w Pucharze Intertoto, jak i w Pucharze UEFA. Poniższe tabele szczegółowo przedstawiają osiągnięcia drużyny w tych prestiżowych rozgrywkach.
| _ | Legenda do wszystkich tabel:
|
| Sezon | Rozgrywki | Runda | Przeciwnik | Dom | Wyjazd | Ogólnie |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1971 | Puchar Intertoto | Grupa 6 | Eintracht Brunszwik | 0–1 | 0–1 | 3. miejsce |
| Malmö FF | 2–0 | 0–4 | ||||
| Young Boys Berno | 0–2 | 1–0 | ||||
| 1971/72 | Puchar UEFA | 1R | Union Teplice | 1–0 | 3–2 | 4–2 |
| 2R | UT Arad | 1–1 | 1–2 | 2–3, Dogr. |
Każdy z sezonów, w których Zagłębie Wałbrzych uczestniczyło w europejskich pucharach, był dla klubu ważnym doświadczeniem i przyczynił się do jego identyfikacji na międzynarodowej scenie. Zdecydowanie, osiągnięcia z tych lat pozostają ważnym elementem historii klubu.
Sekcja kobieca
W dniu 22 lipca 2019 roku ogłoszono utworzenie kobiecej sekcji w Zagłębiu Wałbrzych. To wydarzenie zbiegło się z początkiem naboru do Żeńskiej Akademii Zagłębia Wałbrzych. Równocześnie, zespół żeński został oficjalnie zgłoszony do rywalizacji w III lidze kobiet.
Pierwszy mecz, który miał miejsce 25 sierpnia, był debiutem dla tego nowego zespołu. Ich przeciwnikiem był zespół KS Ślęza Wrocław. Niestety, podopieczne Łukasza Wojciechowskiego przegrały ten mecz z wynikiem 0:13, w tym 0:7 w pierwszej połowie.
Jednak już w 6. kolejce drużyna odnotowała swoje pierwsze zwycięstwo, pokonując zespół Kolektyw Radwanice wynikiem 2:1.
Występy sezon po sezonie
W poniższym zestawieniu przedstawione są wyniki występów drużyny w kolejnych sezonach, ukazujące jej historię na boisku. Zawiera ono zarówno informacje dotyczące rezultatów w rozgrywkach ligowych, jak i wyników w Pucharze Polski.
| Sezon | Rozgrywki ligowe | Puchar Polski (rozgrywki centralne) | Uwagi | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Liga | Miejsce | |||||
| 1962/1963 | brak danych | 1/4 finału | _ | |||
| 1963/1964 | III | Liga okręgowa | _ | – | Awans po barażach. | |
| 1964/1965 | II | II liga | 6/16 | II runda | Pierwsze derby drugiej ligi w Wałbrzychu pomiędzy Zagłębiem (wówczas Górnikiem Thorez) a Górnikiem. | |
| 1965/1966 | II liga | 4/16 | II runda | _ | ||
| 1966/1967 | II liga | 8/16 | 1/16 finału | |||
| 1967/1968 | II liga | 1/16 | 1/16 finału | |||
| 1968/1969 | I | I liga | 10/14 | 1/8 finału | Najwyżej notowany klub z Dolnego Śląska (Śląsk Wrocław zajął 13. miejsce). | |
| 1969/1970 | I liga | 11/14 | 1/16 finału | _ | Jedyny dolnośląski klub w I lidze. | |
| 1970/1971 | I liga | 3/14 | 1/8 finału | |||
| 1971/1972 | I liga | 8/14 | 1/8 finału | 3. miejsce w grupie Pucharu Intertoto. | ||
| 1/16 finału Pucharu UEFA | ||||||
| 1972/1973 | I liga | 11/14 | 1/8 finału | _ | ||
| 1973/1974 | I liga | 16/16 | 1/16 finału | _ | ||
| 1974/1975 | II | II liga (gr. północna) | 4/16 | – | ||
| 1975/1976 | II liga (gr. północna) | 6/16 | 1/8 finału | |||
| 1976/1977 | II liga (gr. północna) | 2/16 | – | |||
| 1977/1978 | II liga (gr. północna) | 4/16 | 1/16 finału | |||
| 1978/1979 | II liga (gr. zachodnia) | 4/16 | III runda | |||
| 1979/1980 | II liga (gr. zachodnia) | 2/16 | II runda | |||
| 1980/1981 | II liga (gr. zachodnia) | 5/16 | 1/8 finału | |||
| 1981/1982 | II liga (gr. zachodnia) | 5/16 | 1/8 finału | |||
| 1982/1983 | II liga (gr. zachodnia) | 6/16 | 1/16 finału | |||
| 1983/1984 | II liga (gr. zachodnia) | 5/16 | III runda | |||
| 1984/1985 | II liga (gr. zachodnia) | 12/16 | III runda | Puchar Polski Wałbrzyskiego OZPN (zespół rezerw) | ||
| 1985/1986 | II liga (gr. zachodnia) | 16/16 | II runda | _ | ||
| 1986/1987 | III | III liga (gr. V) | 1/14 | II runda | Puchar Polski Wałbrzyskiego OZPN | |
| 1987/1988 | II | II liga (gr. zachodnia) | 5/16 | II runda | _ | |
| 1988/1989 | II liga (gr. zachodnia) | 4/16 | III runda | |||
| 1989/1990 | II liga | 5/20 | II runda | |||
| 1990/1991 | II liga | 16/20 | 1/8 finału | |||
| 1991/1992 | II liga (gr. zachodnia) | 11/18 | 1/16 finału | Ostatnie derby ligowe Wałbrzycha pomiędzy Zagłębiem a Górnikiem. | ||
| 1992/1993 | II liga (gr. zachodnia) | 11/18 | 1/4 finału | Klub rozpoczął rozgrywki jako Zagłębie, a w przerwie zimowej połączył się z Górnikiem Wałbrzych, tworząc KP Wałbrzych. | ||
| _ | ||||||
| 2008/2009 | VIII | Klasa B (gr. Wałbrzych) | 4/8 | – | _ | |
| 2009/2010 | Klasa B (gr. Wałbrzych) | 1/10 | ||||
| 2010/2011 | VII | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 7/16 | |||
| 2011/2012 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 11/16 | ||||
| 2012/2013 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 16/16 | ||||
| 2013/2014 | VIII | Klasa B (gr. Wałbrzych) | 8/10 | |||
| 2014/2015 | Klasa B (gr. Wałbrzych) | 3/8 | ||||
| 2015/2016 | Klasa B (gr. Wałbrzych) | 5/6 | ||||
| 2016/2017 | Klasa B (gr. Świdnica I) | 7/14 | ||||
| 2017/2018 | Klasa B (gr. Świdnica I) | 1/14 | ||||
| 2018/2019 | VII | Klasa A (gr. Wałbrzych) | 10/16 | |||
| 2019/2020 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 14/16 | ||||
| 2020/2021 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 9/16 | ||||
| 2021/2022 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 14/16 | ||||
| 2022/2023 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 12/16 | ||||
| 2023/2024 | Klasa A (gr. Wałbrzych I) | 10/16 | ||||
Przypisy
- Klasa A 2023/2024, grupa: Wałbrzych I [online], www.90minut.pl [dostęp 26.11.2023 r.]
- Klasa A 2022/2023, grupa: Wałbrzych I [online], www.90minut.pl [dostęp 17.07.2022 r.]
- Klasa A 2021/2022, grupa: Wałbrzych I [online], www.90minut.pl [dostęp 24.02.2022 r.]
- Klasa A 2020/2021, grupa: Wałbrzych I [online], www.90minut.pl [dostęp 24.02.2022 r.]
- Klasa A 2019/2020, grupa: Wałbrzych I [online], www.90minut.pl [dostęp 16.10.2020 r.]
- JakubJ. Zima JakubJ., Zagłębie Wałbrzych otwiera się na kobiety [online], Sportowy Wałbrzych, 22.07.2019 r. [dostęp 20.08.2019 r.]
- Zagłębie otwiera się na płeć piękną [online], walbrzych24.com [dostęp 20.08.2019 r.]
- Klasa A 2018/2019, grupa: Wałbrzych [online], www.90minut.pl [dostęp 19.01.2019 r.]
- ForStoper, Klasa A: Zagłębie Wałbrzych ma nowego trenera [online], DolFutbol.pl, 26.11.2018 r. [dostęp 13.06.2019 r.]
- III liga kobiet 2019/2020, grupa: dolnośląska [online], www.90minut.pl [dostęp 06.10.2019 r.]
- Kobiecy futbol: Zagłębie w IV lidze dolnośląskiej [online], Sportowy Wałbrzych, 20.07.2020 r. [dostęp 16.10.2020 r.]
- Intertoto Cup 1971 [online], www.mogiel.net [dostęp 27.11.2017 r.]
- Klasa B 2018/2019, grupa: Wałbrzych [online], www.90minut.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
- Klasa B 2017/2018, grupa: Świdnica I [online], www.90minut.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
- Klasa B 2016/2017, grupa: Świdnica I [online], www.90minut.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
- Klasa B 2015/2016, grupa: Wałbrzych [online], www.90minut.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
- Klasa B 2014/2015, grupa: Wałbrzych [online], www.90minut.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
- Klasa B 2013/2014, grupa: Wałbrzych [online], www.90minut.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
- Klasa A 2012/2013, grupa: Wałbrzych I [online], www.90minut.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
- Klasa A 2011/2012, grupa: Wałbrzych I [online], www.90minut.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
- Klasa A 2010/2011, grupa: Wałbrzych I [online], www.90minut.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
- Klasa B 2009/2010, grupa: Wałbrzych [online], www.90minut.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
- Klasa B 2008/2009, grupa: Wałbrzych [online], www.90minut.pl [dostęp 27.11.2017 r.]
- 90minut.pl: Górniczy Klub Sportowy Zagłębie Wałbrzych. [dostęp 06.10.2013 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kluby sportowe":
Chełmiec Wałbrzych | MKS Aqua-Zdrój Wałbrzych | Chełmiec Wałbrzych (piłka siatkowa kobiet) | Górnik Wałbrzych (piłka nożna)Oceń: Zagłębie Wałbrzych (piłka nożna)