Rezerwat przyrody Przełomy pod Książem, znajdujący się w malowniczym regionie Dolnego Śląska, to leśno-krajobrazowy obszar ochrony przyrody, który przyciąga uwagę zarówno miłośników natury, jak i badaczy środowiska. Usytuowany w Książańskim Parku Krajobrazowym, na obszarze administracyjnym Wałbrzycha oraz gminy miejskiej Świebodzice, rezerwat został utworzony w 2000 roku. Jego pierwotna powierzchnia wynosiła 231,41 ha, jednak w 2010 roku obszar ten nieznacznie zmniejszono do 230,95 ha.
Głównym celem ochrony rezerwatu jest zachowanie unikalnego krajobrazu przełomów potoków Pełcznicy i Szczawnika, które charakteryzują się naturalnym środowiskiem oraz bogatą różnorodnością fauny i flory. Te dwa potoki, rozciągające się na długości około 3 km i szerokości 0,5 km, mają strome zbocza z licznymi skałkami, wykształconymi w dolnokarbońskich zlepieńcach, jednakże obie rzeki są niestety silnie zanieczyszczone.
Aż 98% powierzchni rezerwatu pokrywają zbiorowiska leśne. Strome zbocza dolin potoków są porośnięte drzewostanem grądowym, w którym dominują lipy drobnolistne. Dodatkowo występują tu różnorodne typy lasów, takie jak kwaśna buczyna, las łęgowy oraz dąbrowa, które łącznie zajmują niemal 130 ha. Wśród roślinności można znaleźć takie gatunki jak cis, barwinek pospolity, parzydło leśne, śnieżyca wiosenna, czarka szkarłatna oraz paprotka zwyczajna. Warto również zauważyć, że jeden z cisów został uznany za pomnik przyrody i ma imponujący obwód wynoszący 285 cm.
Na terenie rezerwatu zidentyfikowano obecność wielu gatunków zwierząt, w tym rzekotki drzewnej, gniewosza plamistego, puchacza, salamandry plamistej, a także licznych kruków i dzięciołów. Warto dodać, że tuż za granicami rezerwatu, w podziemiach zamku Książ, żyje aż 8 gatunków nietoperzy.
Ochrona rezerwatów przyrody, takich jak Przełomy pod Książem, jest niezwykle ważna, aby zachować bogactwo naturalnego dziedzictwa oraz zapewnić przetrwanie wielu unikalnych gatunków roślin i zwierząt.
Natura 2000
W 2008 roku ogłoszono obszar Natura 2000 „Przełomy Pełcznicy pod Książem” o oznaczeniu PLH020020 SOOS, który rozciąga się na powierzchni 240,3 ha. Ten ważny ekologicznie teren w pełni obejmuje zarówno rezerwat, jak i Książański Park Krajobrazowy. Znajduje się on na różnych wysokościach, minimalnie na poziomie 330 m n.p.m., maksymalnie osiągając 430 m n.p.m., a średnia wysokość wynosi 380 m n.p.m..
W skład tej cennej przyrody wchodzą różnorodne ekosystemy. Aż 44% obszaru stanowią lasy liściaste, 54% to lasy mieszane, natomiast jedynie 2% to tereny wykorzystywane rolniczo. Strome stoki tego obszaru stanowią doskonałe siedliska grądów zboczowych typu Aceri-Tilietum. Ponadto rozwijają się tu kwaśne buczyny oraz unikalne lasy łęgowe, grądy i dąbrowy, które preferują cieplejszy klimat.
Warto podkreślić, że na terenie tego obszaru stwierdzono obecność 9 siedlisk roślin wymienionych w załączniku I oraz 3 gatunki nietoperzy ujęte w załączniku II dyrektywy siedliskowej, co dodatkowo potwierdza ogromne znaczenie tego regionu dla bioróżnorodności.
Przypisy
- Rezerwat przyrody Przełomy pod Książem koło Wałbrzycha. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 31.05.2019 r.]
- Zarządzenie Nr 8 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 15.07.2010 r. (Dz.U.Woj.Doln. Nr 134, poz. 2068). [dostęp 31.05.2019 r.]
- Przyroda Dolnego Śląska [online], przyrodniczo.pl [dostęp 19.11.2018 r.]
- SDF Przełomy Pełcznicy pod Książem PLH200020 z 2008 roku. [dostęp 19.01.2014 r.]
Oceń: Rezerwat przyrody Przełomy pod Książem koło Wałbrzycha